ABD ve İsrail tarafından, üst düzey hükümet yetkililerinin de yardımıyla, küçük bir yazılım firmasından çalınan “Promis” isimli bilgisayar programı bankaların, holdinglerin ve devlet dairelerinin gizli veri bankalarına, fark edilmeden girme ve istenilen bilgiyi çalma imkânını tanımaktadır. 1990’ların başında dünya istihbarat servislerinin kullanımına giren Promis, CIA tarafından kullandığı itiraf edildikten sonra, Kanada, İtalya, Hollanda ve İsrail servislerinde de kullanıldığı ortaya çıkmıştır. Uluslararası sürükleme, (arama, tarama, bilgi toplama, izleme, bulma, vb) işlemleri, hedef bilgisayardaki yazılımların zayıf noktalarından girerek ve kendisini de gizleyerek yapılmaktadır. Promis örnekleme taraması için çok uygun bir yazılımdır. Hedefin belli olmadığı zamanlarda veya bulunamadığı durumlarda, örneklem bir kitle, programa verilmekte ve nitelikler sıralandıktan sonra araştırma yaptırılabilmektedir. Yazılım, benzerlikleri ve farklılıkları araştırarak elde edilen verileri kullanıcısının önüne koyabilmektedir. Dünyadaki mevcut bilgi bankalarının elden geçirilmesi, bu esnek ve çok yönlü program için çok kolaydır. (Şen, s.2)

 

Bu bilgisayar programı sayesinde, tüm dünyada hedef  kişi ve kurumların mahrem bilgileri toplanarak, tüm dünyayı gizlice gözetimi altına almakta ve elde ettiği bilgilerle stratejilerine yön verilebilmektedir. Zamanla Promis’ in varlığının ortaya çıkması ve muhtemelen yeni başka teknolojilerin geliştirilmesinden sonra, mahkeme zabıtlarına girdiği kadarıyla Kıbrıs üzerinden DEA (Drug Enforcement Agency) eliyle Pakistan, Suriye, Kuveyt ve Türkiye’ye de pazarlanmıştır (Ersanel, 2001). Tabi bu yazılımın gizli bir arka kapısı vardır ve bu yazılımı kullanan ülkelerin birçok gizli belgesi, bilgisayar programının gizli kodlarına sahip olan güçlerin eline akmaktadır.<fn>Egmont R.Koch, Jochen Sperber, Bilgi Mafyası, Türkçesi: Kaan Ökten,Sarmal Yayınevi, Haziran 1996.</fn>

 

Çeşitli kaynaklara göre, bir çok ülke Promis ve benzeri bir çok yazılıma sahiptir. Echelon da en az Promis kadar meşhur bir bilişim sistemidir. Echelon, dünya üzerindeki her tür iletişimi deşifre etmek, kontrol etmek ve dinlemek üzere kurulmuş, geniş istihbarat ağının önemli bir parçasıdır. ABD birkaç müttefikiyle birlikte yürüttüğü sinyal istihbaratı sistemiyle, her gün dünyanın her tarafından milyonlarca mesajı, yasal olmayan yollarla zapt edip incelenmektedir. Özellikle iletişim, istihbarat ve iletişime karşı koyma konularında ve Echelon’un yetenekleri konusunda bilgi sahibi olanlar New York’ta Dünya Ticaret Merkezi’nin ikiz kulelerine yapılan saldırı öncesi teröristlerin haberleşme, koordinasyon ve lojistik faaliyetlerini nasıl fark edilmediği konusunda hayret etmişlerdir.<fn>Gürdilek Raşit, Echelon, Bilim Teknik Dergisi, Ekim 2001,s. 36-37.</fn>

 

Bu olayda toplanan bilgileri tasnif ve analizinin gereğince yapılmadığı hatta analizlerin dikkate alınmadığı değerlendirilmektedir. Bilgilerin tasnifi, analizi ve dikkate alınması en az bilgilerin toplanması kadar önem taşıyan bir husustur.

 

Carnivore, diğer gözetim yazılımlarından biraz farklı olarak bir e-posta izleyici sistemidir. Görevi, bir ağ üzerinde geçen tüm e-posta paketlerini toplamak ve ne dönüp bittiğini takip etmektir. Bu sistem, gelen ve giden mesajların başlık kısmını okuyarak kimden geldiğini tespit etmektedirler. (Şen, s.3)

 

Pek çok işletme, çalışanlarını, her gün işyerine giriş anından itibaren çeşitli yöntemlerle gözetim altında tutmaktadır.